Geri gönderme kararları, Türkiye’de yabancı uyruklu kişilerin sınır dışı edilme süreçlerini düzenleyen önemli hukuki işlemlerdendir.
Geri gönderme kararları, Türkiye’de yabancı uyruklu kişilerin sınır dışı edilme süreçlerini düzenleyen önemli hukuki işlemlerdendir. Bu kararlar, 6458 sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu’na dayanılarak alınır ve uygulanma süreci belirli bir prosedür içinde ilerler. Peki, bir yabancı hakkında geri gönderme kararı alındığında bu karar kaç gün içinde uygulanır? Süreçte hangi kurumlar devreye girer ve kişinin hakları nelerdir?
Bir yabancının Türkiye’de bulunma hakkının sona ermesi ya da kamu düzenini tehdit etmesi gibi durumlarda geri gönderme kararı alınabilir. Bu karar, genellikle İl Göç İdaresi Müdürlüğü tarafından verilir ve ilgili kişiye ya da avukatına yazılı olarak tebliğ edilir. Tebliğ tarihinden itibaren kişinin 7 gün içinde itiraz hakkı vardır. Bu süre içinde kişi, idare mahkemesine başvurarak geri gönderme kararının iptali için dava açabilir. Bu süreçte, kişinin sınır dışı edilmesi ertelenebilir.
Geri gönderme kararları genellikle itiraz süreci tamamlandıktan sonra uygulanır. Eğer kişi karara itiraz etmezse, idare tarafından uygun bir zamanda sınır dışı işlemleri başlatılır. Bu işlemler genellikle 15 ila 30 gün içerisinde tamamlanır. Ancak kişinin seyahat belgelerinin hazırlanması, vatandaşı olduğu ülkenin kabul prosedürleri ve diğer teknik sebepler bu sürenin uzamasına neden olabilir. Özellikle Arnavutköy Göç İdaresi gibi yoğun çalışan kurumlarda bu süre yer yer değişiklik gösterebilir.
Bazı durumlarda, kişi hakkında geri gönderme kararı alınmasına rağmen hemen sınır dışı edilemeyebilir. Bu durumda kişi geri gönderme merkezine alınarak sürecin tamamlanması beklenir. Geri gönderme merkezinde kalış süresi, Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu uyarınca 6 ay ile sınırlandırılmıştır; ancak bazı istisnai durumlarda bu süre 12 aya kadar uzatılabilir. Örneğin, Arnavutköy Geri Gönderme Merkezi gibi yerlerde kalan kişiler, belgelerinin temin süresine göre birkaç hafta ile birkaç ay arasında değişen sürelerde merkezde tutulabilir.
Geri gönderme kararlarının uygulanmasında bazı zorluklarla karşılaşılabilir. Özellikle kişinin vatandaşı olduğu ülkenin seyahat belgesi vermemesi, ülkede savaş veya insan hakları ihlalleri olması durumunda geri gönderme işlemi geçici olarak durdurulabilir. Bu gibi durumlarda, kişi sınır dışı edilmeyip Türkiye’de kalmaya devam eder. Ayrıca bazı bireyler için insani ikamet izni ya da geçici koruma statüsü tanınabilir. Tuzla Göç İdaresi gibi kurumlarla iletişimde kalmak, sürecin takibi açısından oldukça önemlidir.
Bazı durumlarda, kişi geri gönderme kararını beklemeden gönüllü olarak ülkesine dönmek isteyebilir. Bu durumda, devlet tarafından belirlenen prosedürler çerçevesinde kişi kendi isteğiyle ülkesine gönderilir. Bu yöntem, hem idari süreçlerin yükünü hafifletir hem de kişinin daha az stresli bir süreç yaşamasını sağlar. Özellikle Tuzla Geri Gönderme Merkezi gibi merkezlerde gönüllü geri dönüş ofisleri aracılığıyla danışmanlık hizmeti verilmektedir.
Geri gönderme kararlarının uygulanma süresi, çeşitli faktörlere bağlı olarak değişmekle birlikte genel olarak 15 ila 30 gün içinde tamamlanması hedeflenmektedir. Ancak itiraz, belge temini ve diğer hukuki süreçler bu süreci uzatabilir. Bu nedenle, sürecin her aşamasında profesyonel destek almak ve ilgili kurumlarla doğru iletişim kurmak büyük önem taşır. Hakların korunması ve olası hak ihlallerinin önüne geçilmesi açısından, kişilerin bilgilendirilmiş ve bilinçli hareket etmeleri gereklidir.